تاریخچه تحریم متعه

تحریم متعه (صیغه) در تاریخ اسلام و دیدگاه شیعیان

ازدواج موقت یا متعه یکی از موضوعات مهم تاریخی در اسلام است. مورخان و مفسران این موضوع را از جنبه‌های گوناگون بررسی کرده‌اند. دینوری در کتاب اخبارالطوال نمونه‌ای از تصمیم خلیفه دوم درباره تحریم متعه را روایت می‌کند. این تصمیم اثر بزرگی بر فقه اسلامی گذاشت و تا امروز اختلاف میان شیعه و سنی را زنده نگه داشته است.

روایت دینوری از تحریم متعه

در نبرد جلولا تعداد زیادی از زنان و کودکان به اسارت درآمدند. چند ماه بعد، زمانی که اسرا به مدینه رسیدند، عمر بن خطاب آن‌ها را دید. او متوجه شد که بسیاری از زنان باردار هستند. وقتی علت را پرسید، اطرافیانش پاسخ دادند که سربازان با آنان ازدواج موقت کرده‌اند. عمر پس از شنیدن این سخنان گفت: «از فرزندان این زنان به خدا پناه می‌برم» و دستور داد که از آن پس متعه در سرزمین‌های اسلامی جایز نباشد. (اخبارالطوال، ص ۱۲۳)

دیدگاه شیعیان دوازده امامی

شیعیان دوازده امامی همچنان به جواز متعه اعتقاد دارند. آن‌ها به آیه ۲۴ سوره نساء استناد می‌کنند که می‌گوید: «و زنانی را که متعه کرده‌اید، مهرشان را به عنوان فریضه‌ای به آنان بدهید…» شیعیان این آیه را دلیل روشنی برای مشروعیت ازدواج موقت می‌دانند.

مورخان اسلامی گزارش کرده‌اند که پیامبر اسلام (ص) تا پنجاه سالگی تنها یک همسر داشت. امام جعفر صادق، امام ششم شیعیان، نیز ازدواج موقت را امری آشکار و تقیه‌ناپذیر معرفی کرد. او تأکید داشت که مسلمانان نباید این حکم را پنهان کنند.

اهمیت تاریخی و فقهی

اختلاف بر سر متعه، یکی از مهم‌ترین دلایل جدایی دیدگاه‌های فقهی میان شیعه و سنی است. اهل سنت به پیروی از تصمیم خلیفه دوم، متعه را حرام می‌دانند. در مقابل، شیعیان امامیه با تکیه بر قرآن و روایات اهل‌بیت (ع) متعه را بخشی از شریعت می‌شمارند. پژوهشگران تاریخ اسلام هنوز این موضوع را بررسی می‌کنند و آن را مسئله‌ای حساس در مطالعات دینی می‌دانند.